Hartritme (hartslag)

Het hartritme is eigenlijk een ander woord voor de hartslag en heeft betrekking op de snelheid van de hartslag en de volgorde van het samentrekken van de boezems en de kamers in het hart.

Het hart van een baby begint al in de 5e week van de zwangerschap te kloppen. Na de geboorte zal het hart gemiddeld nog 2,5 miljard slagen geven.

Bij een gezond hart volgen de hartslagen elkaar in regelmatig tempo op. Bij inspanning gaat de hartslag omhoog. Bij ontspanning gaat de hartslag omlaag. Bij volwassenen in rust is ligt een normale hartslag op tussen de 60 en 100 slagen per minuut.

De boezems van het hart trekken eerst samen om het bloed naar de kamers te verplaatsen en vervolgens trekken de kamers samen om het bloed naar de longen en naar de rest van het lichaam te sturen.

Hoe wordt het hartritme aangestuurd?

Vanuit het autonome zenuwstelsel in de hersenen worden o.a. de ademhaling, de bloeddruk en de hartslag geregeld. Dit gebeurt automatisch door middel van prikkels. Hierop heeft een mens geen invloed.

In het hart zit een prikkelgeleidingssysteem. Dit systeem is de elektrische bekabeling van het hart. Een ingewikkeld netwerk van speciale cellen in de hartspier (het hart is een spier). Het systeem geeft een elektrische prikkel die zich razendsnel door het hele hart verspreid.

De elektrische prikkel begint in de sinusknoop, gaat vervolgens naar de AV-knoop en daarna wordt de elektrische prikkel verder in het hart verspreid. Deze onderdelen van het prikkelgeleidingssysteem hebben hun eigen taak in het hart.

De elektrische prikkel begint in de sinusknoop. De sinusknoop ligt bovenaan in de wand van de rechterboezem van het hart. De sinusknoop bestaat uit een klein groepje gespecialiseerde spiercellen. Nadat de sinusknoop een elektrische prikkel heeft afgegeven, verplaatst deze zich via verschillende bundels zenuwen (een soort hele kleine elektriciteitskabels) door het hart en komt zo ook bij de AV-knoop terecht.

De AV-knoop (atrio-ventriculaire knoop) ligt midden in het hart op de grens tussen de boezems en de kamers. De AV-knoop bestaat eveneens uit een groepje gespecialiseerde cellen die de elektrische prikkel kunnen afremmen. De AV-knoop is daardoor een soort verdeelstation of vertragingsstation. Zo wordt ervoor gezorgd dat de kamers iets later samentrekken dan de boezems.

Na de AV-knoop gaat de elektrische prikkel verder en wordt gesplitst in een rechterbundel en een linkerbundel. Deze bundels zenuwen vertakken weer verder in de ‘Purkinjevezels’. Deze zorgen ervoor dat de kamers samentrekken.

Verstoord hartritme (hartritmestoornis)

Als het tempo van de hartslag verstoord raakt of als de boezems en kamers niet in de juiste volgorde samentrekken, is er sprake van een hartritmestoornis